سوء استفاده های رایج از کارت بازرگانی

سابقه سوء استفاده از کارت های بازرگانی و کارت بازرگانی یکبار مصرف به سال 94 برمی‌گردد؛ این کارت‌ها زمانی سروصدا به پا کرد که یک پیرزن مرزنشین 700 دستگاه پورشه وارد کرد، وجود کارت بازرگانی یکبار مصرف رنگ و بوی جدی به خود گرفت. قبل از این اتفاق با آن‌که فعالان اتاق بازرگانی حرف از کارت های بازرگانی می‌زدند، که برخی از تاجرنماها از آن سوء ‌استفاده می‌کنند تا مالیات پرداخت نکنند، کسی جدی نمی‌گرفت. از سال 94 واژه کارت بازرگانی یکبار مصرف در بین فعالان اقتصادی شنیده می‌شود.

سوء استفاده و روی کار آمدن کارت بازرگانی یکبار مصرف

کارت هایی که برخی از تجار با قیمت یک میلیون تا دو میلیون تومان به روستاییان می‌دهند و از آنها مدارک برای صدور کارت بازرگانی می‌گیرند. از این رو برخی از تاجر نماها با پرداخت حداکثر دو میلیون تومان، واردات میلیاردی انجام می‌دهند و در نهایت فردی که کارت بازرگانی به اسم آن صادر شده باید پاسخگوی مالیات‌ها و حق و حقوق دولت باشد.

فرار مالیاتی و تصمیم اتاق بازرگانی

وقتی فرار مالیاتی به این شکل رونق گرفت، اتاق بازرگانی تصمیم گرفت برای کارت‌های بازرگانی (کارت بازرگانی: مجوزی است که به دارنده آن اعم از شخص حقیقی یا حقوقی اجازه داده می‌شود به امر تجارت خارجی و واردات، صادرات در سطح جهان بپردازد)، سختگیری هایی را لحاظ کند.

سقف مبلغ واردات با کارت بازرگانی

بدین جهت در سال اولی که کارت بازرگانی صادر می‌شود فرد مجاز به واردات 500 هزار دلار و در سال دوم این سقف به 2 میلیون دلار می‌رسد و در صورت خوش حسابی این اعداد سالانه افزایش پیدا می‌کند. ولی این موضوع هم نتوانست مانعی جدی بر سر راه کارت بازرگانی یکبار مصرف باشد. حال کارت بازرگانی به غیر از کاربردی که برای واردکنندگان دارد، برای صادرکنندگان هم قابلیت مصرف پیدا کرده است. از روزی که صادرکنندگان مجبور شدند ارز حاصل از صادرات را به سامانه نیما برگردانند کارت‌های بازرگانی یکبار مصرف دوباره به اوج خود رسید. صادرکنندگان برای آن‌که ارز را برای خود نگه دارند و یا صرف هزینه هایشان کنند، ترجیح می‌دهند با کارت بازرگانی دیگران صادرات را انجام دهند و دیگر قید و بندی برای برگشت ارز به سامانه نیما نداشته باشند.

نکات بسیار مهم درباره سوء استفاده از کارت های بازرگانی

با توجه به قوانین مرتبط با گمرک ایران، کارت بازرگانی درواقع جوازی است که مالک آن، اعم از شخص حقیقی و یا حقوقی می تواند به وسیله آن اقدام به تجارت بین المللی و صادرات و واردات کالا کند.لازم به ذکر است که در کشور ما تنها تاجرانی که کارت بازرگانی داشته باشند اجازه صادرات و واردات کالا را خواهند داشت. هم اکنون اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران صادر کننده کارت بازرگانی برای بازرگانان کشور می باشد و سپس این کارت ها به تأیید وزارت صنعت، معدن و تجارت خواهد رسید.

هزینه کارت بازرگانی را در مقاله‌ای مجزا برای شما بیان کرده‌ایم. با مطالعه آن مقاله اطلاعات کاملی از تعرفه و هزینه های آن به دست آورید.

مدرک اصلی جهت واردات و صادرات

می توان گفت یکی از مدارک اصلی که در رابطه با مبحث واردات و صادرات کالا ضروری است کارت بازرگانی است؛ چرا که تنها با داشتن آن امکان عضویت در اتاق بازرگانی، اجازه ثبت علامت تجاری غیرفارسی، واردات از مناطق آزاد، صادرات تمامی کالاهای مجاز بازرگانی، صدور ویزای تجاری، ثبت سفارش و ترخیص کالا، انجام امور صادرات و واردات کالا به صورت تجاری و غیره را می توان داشت.

اما متاسفانه در برخی موارد دیده شده است که از این کارت های بازرگانی سوء استفاده می شود و با توجه به اخطار اعضای اتاق بازرگانی و فعالان حوزه تجارت کارت های بازرگانی یک بار مصرف و اجاره ای وارد سیستم صادراتی کشور شده است و عده ای از بازرگان نماها به وسیله کارت های بدون نام حقیقی و حقوقی اقدام به صادرات کالا می کنند تا اینگونه بتوانند به تعهدات قانونی خود نسبت به ارائه ارز ناشی از صادرات در سامانه نیما عمل نکنند. به همین دلیل است که شاهد افزایش استفاده از کارت های بی هویت بازرگانی که امکان شناسایی و پیگیرد قانونی ندارند هستیم که به سیستم واردات صادرات و گمرک کشور صدمه ی زیادی وارد می شود و با فرد خاطی، طبق قانون برخورد خواهد شد.

نحوه سوء استفاده از کارت های بازرگانی

اما نحوه سوء استفاده از کارت های بازرگانی به این صورت است که عده ای در ابتدا با اجاره کردن یک دفتر صوری و ظاهری و سپس درخواست کارت بازرگانی به نام اقشار  کم درآمد و ساکنان مناطق محروم که اطلاعی از فرآیند تجارت خارجی ندارند، اقدام به دریافت کارت بازرگانی می کنند و بعد از صدور کارت، دفتر کار صوری جمع شده و با دادن مبلغی اندک به آن شخص ناآشنا با مبحث تجارت، کارت بازرگانی وی را صاحب می شوند.

همچنین می توانید برای اطلاعات تکمیلی در زمینه اخذ کارت بازرگانی هوشمند، مقاله ی اخذ کارت بازرگانی هوشمند که در جهت گرفتن کارت بازرگانی نوشته شده است، اطلاعات بیشتری کسب کنید.

نقص سیستم گمرک در سوء استفاده از کارت بازرگانی

از آنجایی که سیستم گمرکی کشور برای رسیدگی به مطالبات عقب افتاده ی خود، هر سه یا شش ماه اقدام می کند، بنابراین شرایطی به وجود آمده است که سوء استفاده کنندگان با استفاده از این خلا قانونی موجود، بتوانند فرصت انجام اقدامات مربوط به دریافت کارت بازرگانی اجاره ای و صادرات کالا از طریق آن را را داشته باشند.

به این خاطر که بر اساس رویه اعلام شده توسط بانک مرکزی، این صادرکنندگان باید ارز حاصل از صادرات خود را در سامانه نیما عرضه کنند و هنگامی که ارز صادراتی در طی مهلتی که به بازرگان داده می شود به سامانه نیما عرضه نشود، مامور گمرک برای وصول مطالبات گمرک کشور به نشانی فرد دارای کارت بازرگانی مراجعه می کند و ناگهان با دفتری خالی مواجه شده و از طرفی وقتی صاحب کارت بازرگانی احضار می شود، هیچ دارایی برای مصادره نخواهد داشت!

بنابراین اموالی از صاحب کارت برای مصادره وجود ندارد و از سوی دیگر ممنوع الخروج کردن آن هم هیچ فایده ای نخواهد داشت و به دلیل قابل رهگیری نبودن و امکان پذیر نبودن شناسایی صاحبان اصلی کالای صادراتی، ارزهای صادراتی وارد سامانه بانک مرکزی نخواهد شد که این لطمه ی بزرگی به کشورمان خواهد زد!

دریافت کارت بازرگانی نیازمند ارائه مدارکی است که این مدارک را در مقاله مدارک اخذ کارت بازرگانی هوشمند به‌طور کامل برای شما شرح داده ایم.

بیشترین استفاده از کارت های بازرگانی اجاره ای

گفتنی است که تا پیش از این بیشترین استفاده از کارت های بازرگانی اجاره ای مربوط به حوزه وارداتی کشور بوده است به طوری که به گفته مسئولان نظام مالیاتی کشور به علت سوء استفاده های مختلف از این کارت ها و عدم وصول مالیات دولت، هم اکنون بیش از 8 هزار میلیارد تومان، بدهی معوق شده اینگونه از کارت هاست!

طبق اطلاعات به دست آمده در طول دو سال گذشته، دارندگان 20 کارت بازرگانی یک بار مصرف توانسته اند تعداد 8هزار و 510 اظهارنامه در گمرک ثبت کنند و به تبع آن مبلغی در حدود 268 میلیون و 600 هزار دلار معادل هزار و 20 میلیارد و 680 میلیون تومان کالا به کشور وارد کنند.

علاوه بر این طبق مستندات به دست آمده دیگری، 24 شرکت بازرگانی جمعا با سرمایه ای در حدود 63 میلیون تومان در طی چندین ماه اخیر توانسته اند بیش از 803 میلیون دلار معادل دو هزار و 569 میلیارد و 600 میلیون تومان از کالای خارجی گوناگون را توسط کارت بازرگانی افراد نا آگاه وارد کشور کنند که از مشخصات این کارت ها می توان پی برد که بیشتر این شرکت ها با صرف هزینه بسیار کمی ثبت شده اند ولی توانسته اند میلیون ها دلار کالا را بدون هیچ نظام ارزیابی و اعتبارسنجی وارد کشور کنند.

لازم به ذکر است که این تعداد شرکت صوری و کارت های حقیقی شناسایی شده تنها بخشی از اتفاقاتی است که اخیرا طی فرآیند تجارت خارجی رخ داده است.

دریافت کارت بازرگانی با نام شرک های ورشکسته

اخیرا با افزایش شرکت های تولیدی ورشکسته، سودجویان زیادی اقدام به دریافت کارت بازرگانی به نام این شرکت ها کرده و به عنوان واردات مواد اولیه و تجهیزات، بدون انجام هیچ گونه وارداتی، تنها ارز مبادله ای را دریافت و در بازار آزاد به فروش می رسانند و به این ترتیب آن شرکت را در سود کلان به دست آمده شریک می کنند. متاسفانه در حال حاضر این مساله در حال افزایش است و منجر به افزایش نگرانی از بروز نوسان و بحران در بازار ارز شده است.

اما به گفته مجیدرضا حریری نائب رئیس اتاق بازرگانی اگر تا این لحظه هدف از اجاره کارت بازرگانی، واردات کالا بود، هم اکنون این هدف در صادرات بیشتر شده است، چرا که در شرایط فعلی کشور از آنجایی که بازرگان به جهت واردات کالا می بایست تعهدات ارزی بدهد و سپس ارز تخصیص داده شده را دریافت کند بنابراین نمی تواند به نام فردی دیگر کالایی را وارد کند ضمن اینکه طبق قوانین جدید برای واردات، کارت های بازرگانی تازه صادر شده در ابتدا تنها می توانند 500 هزار دلار واردات انجام دهند و به مرور زمان با تایید صلاحتیشان این میزان افزایش خواهد یافت و این در حالی است که برای صادرات هیچ سقفی وجود ندارد.

پیشنهاد آگاه ثبت مطالعه مراحل اخذ کارت بازرگانی ارزان جهت شروع فعالیت بازرگانی در کمترین زمان ممکن می‌باشد.

نظارت بر واردات و جلوگیری از سوء استفاده های کارت بازرگانی

طبق آنچه که گفته شد برای واردات سازوکارهای نظارتی گوناگونی از مراحل ثبت سفارش گرفته تا دریافت حواله ارزی تضمین شده نقد وجود دارد، بنابراین امکان قاچاق ارزی که از کشور خارج شده به حداقل خواهد رسید. بنابراین می توان گفت اساسا تا کنون تمرکز مسئولان بر روی بخش واردات بوده است اما گمرک در شرایط فعلی ارزی می بایست اهرم های نظارتی و کنترلی خود را در بخش صادرات نیز افزایش دهد تا از این طریق بتواند از هرگونه سوء استفاده و رانت ارزی عده ای به نام صادرکننده جلوگیری کند.

راه کار هایی برای مقابله با سوء استفاده

یکی از مهم ترین راهکارها برای جلوگیری از فرار سرمایه کشور تحت عنوان صادرات و همچنین عرضه نکردن ارز به سامانه نیما، جلوگیری از تاخیر اعاده پیمان سپاری ارزی خواهد بود که در این صورت دولت نباید یک مهلت نسبتا طولانی در اجرای این تعهد به صادرکننده بدهد.

همچنین از دیگر راه حل های اساسی برای حل این معضلات که توسط برخی از اعضای اتاق بازرگانی بیان شده است، اصلاح روند صدور و تمدید کارت های بازرگانی و نیز مشخص کردن حد مجاز اعتباری و درجه بندی این کارت ها است. از سوی دیگر نبود صندوق مکانیزه فروش و نبود امکان شناسایی میزان حقه مالیاتی در صنف ها، خدمات، واردات و صادراتی که از کارت های بازرگانی یک بار مصرف استفاده می کنند، گلایه ای است که توسط برخی دیگر مطرح شده است.

جمعی از کارشناسان امور مالیاتی نیز معتقد هستند که ثبت سفارشات با حجم عظیم باید از فیلتر قانونی عبور کند و بنابراین اگر حجم فعالیت های گمرکی شخصی که دارای کارت است، طی دوره ای بیش از یک حد معمول باشد می بایست در مبادی ورودی از این امر جلوگیری شود.

جمع بندی موسسه حقوقی آگاه ثبت

همه ی ما در درجه ی اول به عنوان شهروندان این سرزمین، باید حاقفظ منافع تمامی شهروندان و همچنین دولت باشیم تا پیشرفت کنیم

ما به نوبه ی خود در موسسه حقوقی ثبت شرکت و برند آگاه ثبت، با دادن مشاوره های رایگان، اخذ کارت بازرگانی آنلاین را برای همگان ساده کرده ایم تا از سوء استفاده های احتمالی جلوگیری کنیم.